10 aanbevelingen voor een gelukkiger België

25 maart 2019

Delen op

Na twee jaar diepgaand en grondig onderzoek formuleerden de onderzoekers van het Nationaal Geluksonderzoek 10 maatschappelijke adviezen, voornamelijk gericht op gezondheid, sociale relaties en de financiële situatie. Ze kwamen mee tot stand dankzij de maatschappelijke en wetenschappelijke stuurgroep van het Nationaal Geluksonderzoek.

De adviezen situeren zich op 3 niveaus: wat het beleid kan doen, wat de bevolking voor mekaar kan doen en wat je voor jezelf kan doen.

 

I. Wat het beleid kan doen

 

Deze adviezen richten zich naar het federaal, regionaal en lokaal beleid. Ze gaan over het creëren van de fundamenten van een samenleving die de kans op levenstevredenheid verhoogt.

1. Zorg voor een meer rechtvaardige financiële situatie

Mensen die in precaire omstandigheden leven hebben nagenoeg geen kansen op levenstevredenheid. De samenleving moet hier prioritair aan werken.

  • Haal mensen uit de armoede. De huidige maatregelen ter bestrijding van armoede schieten tekort. Op korte termijn moeten er dus meer maatregelen komen. Alle sociale uitkeringen én de leeflonen in de sociale bijstand moet men optrekken tot boven de armoederisicodrempel.
  • Zorg voor een meer rechtvaardig belastingsysteem. De verschillen tussen de hoogste en laagste inkomens (uit diverse bronnen) moet substantieel kleiner worden.

2. Investeer meer in gezondheid

Een betere gemiddelde fysieke en mentale gezondheid van de populatie verhoogt de levenstevredenheid en de welvaart van het land.

  • Investeer meer in gezondheidspromotie en ziektepreventie. Er moet meer geïnvesteerd worden in het creëren van een gezonde leefomgeving en het bevorderen van een gezonde leefstijl. Bijzondere aandacht moet daarbij ook gaan naar investeringen in mentale gezondheidspromotie en ziektepreventie.
  • Maak goede gezondheidszorg toegankelijk voor iedereen. We zien dat veel mensen hun noodzakelijke gezondheidszorg uitstellen omdat ze het niet kunnen betalen. Het huidige beleid is ontoereikend. Er moet daarom werk gemaakt worden van betere betaalbaarheid van de zorg, via verlaagd remgeld, in het bijzonder in de geestelijke gezondheidszorg.

3. Leg een basis aan voor betere sociale relaties

Sociale relaties komen naar voor als belangrijkste domein. Ook de overheid, vooral de lokale dan, kunnen hier rechtstreeks aan werken.

  • Stimuleer sociale activiteiten en goed nabuurschap. Lokale besturen kunnen meer initiatieven nemen om de inwoners te betrekken bij allerlei activiteiten, vrijwilligerswerk faciliteren enz… Daarbij kan men ook mensen uit de eenzaamheid halen en actief betrekken. Denk aan onder meer: activiteiten van scholen in rusthuizen organiseren; buurtbewoners stimuleren om gebruik te maken van café/restaurant van het rusthuis; studenten laten samenwonen met gepensioneerden…
  • Zorg voor betere woningen en aangename buurten. Meer groen, minder lawaai, snelheidsbeperking, meer faciliteiten om te bewegen.
  • Goede woonkansen voor iedereen. Speciale aandacht voor verschillende nieuwe woonvormen met een verhoogd aanbod aan starterswoningen binnen de sociale huisvesting.

 

II. Wat de populatie voor mekaar kan doen

 

Deze adviezen richten zich naar verenigingen, groeperingen, maar ook naar onderwijs en
werkgevers. Uiteraard kan ook het beleid hier een sturende en faciliterende rol spelen.

4. Investeer in sociaal welzijn op het werk

Voldoende autonomie en zich niet eenzaam voelen op het werk zijn het sterkst gelinkt aan werktevredenheid, maar ook voldoende betrokkenheid, competentie, geen masker moeten opzetten, en minder stress zijn gerelateerd met tevredenheid op het werk.

  • Werk aan een betere organisatiecultuur die autonomie, betrokkenheid en competentie verhoogt. Een mensvriendelijk beleid in plaats van een resultaatsvriendelijk beleid.
  • Vereenvoudig de complexiteit. Men kan er ook voor zorgen dat de complexe wereld niet beantwoord wordt met nog meer complexiteit en onnodige administratie.
  • Neem nog meer initiatieven inzake arbeidsduurvermindering zonder inkomensverlies. Recente voorbeelden (Femma) streven naar een beter evenwicht met de privé-situatie, zonder productiviteitsverlies.

5. Zorg voor financiële geletterdheid

Mensen gaan soms schulden aan om dingen te kopen waar ze niet gelukkiger van worden, en vergeten vaak ook voldoende aandacht te besteden aan financiële zekerheid. Door mensen te laten nadenken over wat voor hun levenstevredenheid belangrijk is zorgt men voor bewustere keuzes.

  • Betere opleiding in financiële geletterdheid via verschillende kanalen.
  • Het huidige initiatief van de financiële educatie als onderdeel van de basisgeletterdheid in de eerste graad onderwijs kan men stelselmatig uitbreiden.

6. Bevorder de stressbestendigheid

Te veel verwachten van mensen, het bezorgen van stress en ervoor zorgen dat ze zichzelf niet kunnen zijn hebben een zeer sterke impact op onze levenstevredenheid. Het omgaan met stress kwam als sterke hefboom naar voor in de domeinen gezondheid en sociaal welzijn.

  • Train stressbestendigheid van jongs af aan, via de scholen. Dit kan men o.a. bereiken via meditatie, bepaalde yoga- en mindfulness-technieken.
  • Werk ook aan stressbestendigheid op latere leeftijd. Het brein is plastisch en kan op gelijk welke leeftijd nog getraind worden.

7. Bevorder sociale relaties van kinds af aan

Sociale relaties kan men verbeteren door van kinds af aan de juiste vaardigheden aan te leren en prikkels over te brengen. Maar ook op latere leeftijd kan hieraan gewerkt worden.

  • Ouders kunnen hun kinderen met meer warmte, vriendelijkheid en liefde opvoeden.
  • Het onderwijs heeft de unieke kans om alle kinderen te bereiken, hen aan te zetten tot vriendelijk en met respect met anderen om te gaan. Tijdens de opvoeding moet men trachten simplistische conditionering (goed versus slecht, juist versus fout, zwart versus wit) te vermijden.
  • Een goede bescherming tegen eenzaamheid gebeurt niet enkel via mensen die alleen zijn meer te betrekken, maar ook door te voldoen aan de ABCs: autonomie, betrokkenheid en competentie. Dit hangt vooral af van hoe we met elkaar omgaan. Dwang, afstandelijkheid, geen vertrouwen schenken… zijn allemaal factoren die men op het werk en in de privé moet vermijden, in het bijzonder ook in de intieme relatie.
  • Doe meer voor anderen. Meer en vaker iets doen voor anderen blijkt ook een rechtsreeks en onrechtstreeks verband te hebben met levenstevredenheid. Mensen die aan vrijwilligerswerk doen zijn gemiddeld gelukkiger. Maar ook anderen blij maken, naar andermans wensen vragen en daar rekening mee houden, ook buiten de eigen sociale groep, zorgt voor meer geluksgevoel bij jezelf.

 

III. Wat we voor onszelf kunnen doen

 

Het beleid, organisaties, verenigingen, kunnen veel doen voor onze levenstevredenheid. Maar wanneer aan de basisbehoeften is voldaan kan men ook aan zichzelf werken.

8. Betere indeling van onze vrije tijd

Wanneer men zijn of haar vrije tijd grotendeels besteedt aan sociale media, smartphone, binge-watchen, gaat dit ten koste van de tijd om aan activiteiten te doen die de levenstevredenheid bevorderen.

  • Minder “screen-time” en meer tijd doorbrengen in de natuur, wandelen, tuinieren, sporten en creatieve activiteiten.

9. Gezond leven

Naast het bovenstaande kan men ook nog andere veranderingen in onze levensstijl aanbrengen.

  • Meer gezonde voeding, minder vlees, niet roken, zeer matig alcohol drinken
  • Zich niet laten vangen aan goksites en andere reclame voor verslavingen.

10. Ons brein trainen

Men kan ook zelf het brein trainen via de hierboven vermelde technieken zoals meditatie, bepaalde yoga- en mindfulness-technieken. Hierdoor wordt de geest sterker.

  • Neem elke dag even te tijd om eenvoudige breinoefeningen te doen.